ΤΟ ΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΜΟΙ ΕΝΟΣ «ΗΤΤΗΜΕΝΟΥ»
(Εβρ. 9, 11-14 Μρκ. 10, 32-45)
Του Ηλία Λιαμή, δρ. Θεολογίας Αρχισυντάκτη της ιστοσελίδας
Αγαπημένε μου κατηχητή, αγαπημένη μου κατηχήτρια
Υπάρχουν κάποιες ευαγγελικές περικοπές, οι οποίες έχουν ένα προφανές θεολογικό και πνευματικό περιεχόμενο. Σε αυτές, ακόμη και από την πρώτη ανάγνωση, είναι εύκολο να αποκομίσει κανείς ένα βαθύτερο νόημα, μία κεντρική ιδέα, ένα δίδαγμα ή και ένα μήνυμα. Αυτό συμβαίνει και με την ευαγγελική περικοπή της Ε΄ Κυριακής των Νηστειών.
Βρισκόμαστε ήδη λίγες μέρες πριν από την συγκλονιστική παρουσίαση των γεγονότων που ξεκινούν από το Σάββατο του Λαζάρου και οδηγούν στον Γολγοθά και το κενό μνημείο. Μία Κυριακή πριν την Κυριακή των Βαΐων, λίγο πριν ατενίσουμε την κορύφωση του σχεδίου της Θείας Οικονομίας, η Εκκλησία μας επιλέγει μια περικοπή, στην οποίαν γίνεται απόλυτα σαφές πως η Βασιλεία του Θεού και ο νέος κόσμος που ο Χριστός μας ήρθε να εγκαθιδρύσει σ’ αυτήν εδώ τη γη, δεν έχουν καμία σχέση με τις δομές και την νοοτροπία αυτού του κόσμου. Το Ευαγγέλιο της Κυριακής καταρρίπτει τα σχέδια ορισμένων που θα ήθελαν να ζέψουν στο άρμα των εγκοσμίων πολιτικών και κοινωνικών τους επιδιώξεων τον λόγο του Ευαγγελίου.
Την Κυριακή αυτή ο Χριστός δεν αφήνει απολύτως κανένα περιθώριο συμπόρευσης με το πνεύμα αλλά και με τις μεθόδους αυτού του κόσμου. Αυτή η απόλυτη διαφοροποίηση δεν παρουσιάζεται για πρώτη φορά τώρα, που βρισκόμαστε λίγο πριν το Θείο Πάθος. Έχει ξεκινήσει ήδη από τους τρεις πειρασμούς του Χριστού στην έρημο, λίγο πριν ξεκινήσει τις δημόσιες εμφανίσεις Του. Η δύναμη, ο θαυμασμός και ο πλούτος, τα στοιχεία δηλαδή εκείνα που, όλα τα συστήματα των ανθρώπων τα έχουν ως αυτονόητο σκοπό, αντιμετωπίζουν την πλήρη αδιαφορία και απόρριψη εκ μέρους του Ιησού. Αυτά που οι ηγέτες επιδιώκουν αλλά και αυτά που κόσμος, οι λαοί, είναι έτοιμοι απλόχερα να προσφέρουν, εάν κολακευτούν από προεκλογικές κορώνες και ουτοπικές υποσχέσεις, δεν αφορούν τον Χριστό, που ετοιμάζεται να βαδίσει τον δρόμο του εξευτελισμού, του χλευασμού και του θανάτου που του επιφυλάσσουν ηγεμόνες και ηγεμονευόμενοι.
Με τον ίδιο όμως τρόπο καταρρίπτεται σήμερα και άλλος ένας... ευσεβής πόθος πολλών από εμάς: Ο συμβιβασμός του γνήσιου χριστιανικού πνεύματος με το πνεύμα και την νοοτροπία αυτού του κόσμου. Ας μην το κρύβουμε: Λίγο έως πολύ πιστεύουμε κατά βάθος πως, και η δόξα, και ο πλούτος, και η καταξίωση που απλόχερα σκορπίζει ο κόσμος σε όσους ακολουθήσουν τις μεθόδους του δεν είναι και τόσο ασύμβατος με αυτά όλα τα… πνευματικά που μας προσφέρει η Εκκλησία. Λίγο από κόσμο και λίγο από Χριστό συναποτελούν για πολλούς από μας έναν βολικό συνδυασμό. Όχι όμως και λυτρωτικό!
Έρχεται η Μεγάλη Εβδομάδα και είναι βέβαιον, όπως κάθε χρόνο, πως η κατάνυξη και η συγκίνηση θα γεμίσει τις καρδιές μας, ακόμη και μέχρι δακρύων. Η σημερινή όμως περικοπή αποτελεί για μας μια πρόσκληση περισυλλογής για τα πιο επώδυνα της πίστης μας: Για το κόστος να είσαι χριστιανός αληθινός και για το πόσα είσαι έτοιμος να απαρνηθείς για την πίστη αυτή.
Κάθε στίχος του σημερινού Ευαγγελίου κρύβει μέσα του ερωτήματα προσωπικά, που απαιτούν θάρρος και πολύ κουράγιο για να απαντηθούν. Πρώτα, ο Χρίστος αναγγέλλει την …ήττα του! Στον στίχο 33 προαναγγέλλεται ο θρίαμβος των ισχυρών του κόσμου τούτου αλλά και η τύχη που αυτοί του επιφυλάσσουν. Στο στίχο 34 τα πράγματα γίνονται ακόμα πιο πίκρα: Δεν είναι μόνο ο θάνατος που περιμένει τον Σωτήρα του κόσμου. Είναι ο εξευτελισμός των μαστιγώσεων, των εμπτυσμών, του ακάνθινου στεφανιού, των χλευασμών, της πλήρους απαξίωσης.
Ίσως, καλοί μου φίλοι, να θεωρείτε πως αυτά είναι τα χιλιοειπωμένα και προφανή. Δεν έχετε άδικο. Από το στίχο όμως 35 και μετά, μάλλον θα συμφωνήσετε πως τα πράγματα γίνονται λίγο …περίεργα. Καταρχάς ας προσπαθήσουμε να μπούμε αληθινά, όσο είναι δυνατόν, στο μυαλό και στην καρδιά του Χριστού. Είπαμε, όσο είναι δυνατόν. Γιατί λοιπόν τα λέει όλα αυτά στους Μαθητές του; Τι επιδιώκει να τους μεταδώσει, για ποιο πράγμα προσπαθεί να τους προετοιμάσει; Και, κυρίως, τι προσδοκίες έχει απ’ αυτούς, όχι μόνον ως Θεός, αλλά και ως άνθρωπος; Διότι δεν ξεχνούμε πως είναι Θεός πλήρης, αλλά και άνθρωπος πλήρης. Άρα, η ανθρώπινη φύση του έχει όλα τα χαρακτηριστικά της δικής μας φύσης, εκτός βέβαια από την αμαρτία. Και φόβο λοιπόν βιώνει, και μοναξιά, και αγωνία. Με άλλα λόγια, αυτές οι προαναγγελίες σχετικά με το πάθος Του δεν λέγονται έτσι, αφ΄ υψηλού, σαν κουβέντες χαλαρές και αδιάφορες. Ο Χριστός μας βλέπει μπροστά Του την οδύνη, την υπέρτατη οδύνη που Τον περιμένει και πιθανόν την ώρα εκείνη, η φωνή Του να είχε κάτι από ελπίδα πως οι Μαθητές Του, οι φίλοι Του, οι δικοί Του άνθρωποι, θα Τον καταλάβουν, θα Τον συμπονέσουν και θα Του συμπαρασταθούν, εις μάτην βεβαίως, όπως απεδείχθη τραγικά στον κήπο της Γεθσημανή. Ο Χριστός ελπίζει στους ανθρώπους Του και ίσως να τα λέει όλα αυτά για να τους δώσει την δυνατότητα να προετοιμαστούν για να σταθούν στο πλάι Του όταν όλα γύρω τους θα έχουν καταρρεύσει. Και αντί γι΄ αυτό, τι;
Ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης οραματίζονται την επόμενη μέρα ως γνήσιοι πολίτες αυτού του κόσμου. Περνούν γρήγορα τις προγνώσεις του Διδασκάλου για την προσαγωγή Του στους Αρχιερείς και τους Γραμματείς, περνούν γρήγορα την καταδίκη Του σε θάνατο, περνούν γρήγορα τους εμπαιγμούς, γρήγορα τις μαστιγώσεις, γρήγορα τους εμπτυσμούς γρήγορα το «τετέλεσται» πάνω στο σταυρό. Φτάνουν αμέσως στην τρίτη μέρα, στην ανάσταση, που κατά πάσα πιθανότητα ούτε που καταλαβαίνουν περί τίνος πρόκειται και τι χαρακτηριστικά θα έχει. Είναι φανερό: Ανάσταση στα μάτια τους σημαίνει αποκατάσταση θριαμβευτική σε μια θέση εξουσίας στην οποία προσπαθούν και διαγκωνίζονται να πιάσουν θέση. Ελάτε λίγο να σκεφτούμε τα συναισθήματα του Χριστού όταν ακούει αυτό το αίτημα. Πόση πίκρα, πόση απογοήτευση, πόση μοναξιά! Ας φανταστούμε λίγο το βλέμμα Του, όταν εκεί, στο στίχου 39, έρχεται αυτό το εύκολο «δυνάμεθα». Κρύβει την ίδια επιπολαιότητα και την ίδια βεβαιότητα με εκείνη του Πέτρου πως δεν θα εγκαταλείψει τον Διδάσκαλό Του ποτέ. Σήμερα ο Κύριος τούς προσγειώνει, λέγοντάς τους πως δεν ξέρουν τι ζητούν. Τόσο κοντινή φράση σε εκείνο που θα ακουστεί σε λίγες μέρες τον Γολγοθά:
«Πατέρα, μην τους το καταλογίσεις. Δεν ξέρουν τι κάνουν».
Πλήρης η άγνοια των ανθρώπων για το τι κρύβεται πίσω από τη θυσία και το θεϊκό αίμα που σε λίγο θα χυθεί. Ίσως οι Μαθητές του δεν είναι έτοιμοι – ευτυχώς για εκείνους – να συνειδητοποιήσουν τι σημαίνει εκείνη φράση στο στίχο 39:
«Θα πιείτε κι εσείς το ποτήρι, ποτήρι δακρύων και μοναξιάς. Θα έχετε και εσείς το βάπτισμα μου, βάπτισμα πόνου και αίματος».
Είναι η προαναγγελία της δικής τους ζωής μετά από λίγα χρόνια που όλοι ανεξαιρέτως θα γευτούν θάνατο μαρτυρικό. Με μαρτύριο σώματος και ψυχής θα αντιληφθούν πως ο κόσμος είναι γλυκός μόνον όταν πηγαίνεις με τα νερά του. Όταν όμως αμφισβητήσεις των ηγεμόνων και του όχλου τις μεθόδους και τις σκοπιμότητες, να ετοιμάζεσαι πάντα για ρήξη μέχρις αίματος.
Κανένα περιθώριο παρερμηνείας δεν θέλει να αφήσει ο Κύριος σήμερα. Ούτε στους Μαθητές του, ούτε σ΄εμάς. Δεν περιορίζεται σε αλληγορίες, δεν αρκείται σε αινιγματικές φράσεις. Είναι τόσο ξεκάθαρος στον στίχο 42,ώστε να θέτει τον καθέναν από μας μπροστά στο απόλυτο δίλημμα:
«Ή με εμένα ή με τους ισχυρούς του κόσμου τούτου. Εκείνοι αναζητούν την εξουσία και όνειρό τους να γίνουν πρώτοι των πρώτων. Εγώ τη διακονία και όραμά μου ένας κόσμος όπου στην κορυφή θα βρίσκονται οι άνθρωποι της αγάπης».
Σαφής και τότε, σαφής και σήμερα, μας προειδοποιεί: «Δεν έχω να σας τάξω θώκους και άνεση.Η μόνη υπόσχεση είναι η προσφορά όλου μου του εαυτού. Σκεφτείτε τα και ζυγίστε τα: Σας φτάνει; Σας αρκεί; Αναζητήστε με, ενωθείτε μαζί μου και γευθείτε ζωή γεμάτη σκοπό, νόημα και προοπτική. Αν θέλετε δοκιμάστε και τον κόσμο. Και γευθείτε ζωή ματαιότητας, ρηχότητας και σκληροκαρδίας».
Στις μέρες που έρχονται, θα αγανακτήσουμε με τους … κακούς : Τους Γραμματείς, τους Φαρισαίους, τον Ιούδα, τους δειλούς Μαθητές, τους σκληρούς Ρωμαίους, τον άφιλο όχλο. Ας μην είμαστε τόσο αμείλικτοι, διότι ίσως και να χρειαστεί να αγανακτήσουμε και με τον εαυτό μας, αν βρούμε λίγο θάρρος να αναρωτηθούμε το πού θα βρισκόμασταν εμείς εκείνες τις ώρες. Από την απάντηση που θα δώσουμε θα εξαρτηθεί το πού επιλέγουμε να τοποθετηθούμε: Μέσα στον κόσμο των πικρών ηδονών και των μάταιων επαίνων;Ή δίπλα στον Χριστό που συνεχίζει να πορεύεται μόνος, έστω κι αν πολλές φορές φαίνεται περιστοιχισμένος από κόσμο πολύ, όπως κατά την είσοδό Του στα Ιεροσόλυμα; Ανήκουμε στους ζητιάνους επίγειας ή και επουράνιας πρωτοκαθεδρίας, που νομίζουμε πως μοιράζει στους οπαδούς του ένας υπεράνθρωπος …πολιτευτής ή σ΄αυτούς που Τον αγαπούν χωρίς άλλες προσδοκίες με αγάπη που αξίζει κάθε θυσία;
Κι αν δεν μπορούμε να μοιραστούμε μαζί Του τον αφόρητο πόνο της αγάπης Του για τους ανθρώπους, τουλάχιστον,με λίγη συντριβή, με λίγη παραπάνω γνώση των αληθειών της πίστης μας, με λίγη παραπάνω συνέπεια, ας σταματήσουμε να Τον πικραίνουμε. Διαβάστε όλο το μάθημα:
|