(Εβρ. 1, 10-14 & 2, 1-3, Μρκ. β ́ 1-12)
Του Ηλία Λιαμή, δρ. Θεολογίας, Αρχισυντάκτη της ιστοσελίδας
Αγαπημένε μου Κατηχητή, Αγαπημένη μου Κατηχήτρια,
Σε πρώτη ανάγνωση, η σημερινή ευαγγελική περικοπή φαίνεται να αναφέρεται σε ένα ακόμη θαύμα του Χριστού. Το γεγονός είναι ότι, πέραν της εξιστορήσεως του θαύματος της ιάσεως του παραλυτικού της Καπερναούμ, έχουμε μπροστά μας ένα υπέροχο και συγκινητικό δείγμα φιλίας και συμπαράστασης προς έναν παραλυτικό άνθρωπο εκ μέρους των συγχωριανών του. Από τον ζήλο τους να φέρουν τον φίλο τους μπροστά στον Διδάσκαλο για να τον θεραπεύσει, δεν διστάζουν να ξηλώσουν τις σκέπη του σπιτιού όπου έχει καταλύσει ο Χριστός και να τον κατεβάσουν με σκοινιά. Δικαιολογημένα, το γεγονός αυτό έχει αποτυπωθεί με πολλούς και διάφορους τρόπους σε φορητές εικόνες και σε πολλές αγιογραφίες ιερών ναών.
Διαβάζω και φέτος την περικοπή αυτή και για μια ακόμη φορά αναρωτιέμαι, πώς συνδυάζεται με το ευρύτερο πλαίσιο της Μεγάλης Σαρακοστής. Γιατί το επέλεξε η Εκκλησία μας; Η πρώτη και προφανής απάντηση είναι για να μας θυμίσει ακόμη μία φορά, πως Εκείνος που σε λίγες εβδομάδες θα καθηλωθεί στον Σταυρό, αιμόφυρτος και ανυπεράσπιστος, είναι ο ίδιος ο Θεός μας. Νομίζω όμως πως η εξιστόρηση αυτή έχει κάποια ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, που ίσως και να έγιναν αιτία, το θαύμα αυτό να βρει τη θέση του στην τόσο κατανυκτική αυτή περίοδο.
Πριν φτάσουμε εκεί, επιτρέψτε μου να σας υπενθυμίσω πως ο Χριστός μας έχει έναν πολύ κεντρικό, πολύ βασικό στόχο σε όλη την διαδρομή Του επί της γης. Είναι ακριβώς ο ίδιος στόχος, που κατ’ εξοχήν αναδεικνύεται τις ημέρες αυτές της μεγάλης Σαρακοστής. Ποιος είναι αυτός;
Η καταπολέμηση της σκληροκαρδίας.
Πρόκειται για ένα πάθος που κατεξοχήν χαρακτηρίζει τους Φαρισαίους, αποτελεί όμως και έναν διαχρονικό κίνδυνο για όλους τους ανθρώπους όλων των εποχών, θρησκευόμενων και μη.
Όπως θα θυμάστε, ήδη από την περίοδο του Τριωδίου, το πάθος αυτό στηλιτεύεται με χαρακτηριστικό τρόπο στις δύο κεντρικές παραβολές: Του Τελώνου και του Φαρισαίου, καθώς και τού Ασώτου – Σωζόμενου Υιού. Και σήμερα, δεύτερη Κυριακή των Νηστειών, η Εκκλησία μας, με την περικοπή αυτή, φροντίζει να διατηρήσει ζωντανό αυτόν τον στόχο. Σε μια έντονη περίοδο νηστείας και πνευματικών αγώνων, ξανά η σκληροκαρδία καιροφυλακτεί. Παίρνει βέβαια άλλες μορφές: Του οίκτου και την περιφρόνησης απέναντι στον κόσμο που συνεχίζει να ζει στην ασωτία και την κραιπάλη, της κατάκρισης και των εσωτερικών σχολίων για εκείνους που δεν νηστεύουν, του φουντώματος ενός αδιόρατου και μυστικού εγωισμού, που ψιθυρίζει στ’ αυτιά μας πως μόνον εμείς, με την προσωπική μας διαδρομή, με τα προσωπικά μας κατορθώματα, θα είμαστε από τους λίγους που θα καταφέρουμε να φτάσουμε στο κενό μνημείο της Αναστάσεως. Επανειλημμένως οι Πατέρες μας μάς κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου της κενοδοξίας που βεβαίως γεννά την σκληροκαρδία. Ήδη από την Κυριακή πριν την Καθαρά Δευτέρα, ο Απόστολος Παύλος μας έχει προειδοποιήσει για την κενοδοξία, την κατάκριση και την κατασπάραξη του αδελφού μας: «Ποιος είσαι εσύ που θα κρίνεις έναν ξένο υπηρέτη; Μόνο ο Κύριος του μπορεί να κρίνει αν στέκεται ή όχι στην πίστη του, γιατί ο Θεός έχει τη δύναμη να τον στηρίξει» (Ρωμ. 14, 4).
Και ιδού σήμερα ενώπιόν μας ένας παράλυτος. Τότε, κάποιος άνθρωπος σε αδυναμία να κουνήσει το κορμί του. Σήμερα, γύρω μας, άλλοι παράλυτοι, σε αδυναμία να ανασάνει η ψυχή τους. Τι να ΄ναι χειρότερο; Το ίδιο ρωτάει και ο Χριστός:
«Τι είναι ευκολότερο να πω στον παράλυτο: ‘’σου συγχωρούνται οι αμαρτίες’’ ή να του πω ‘’σήκω, πάρε το κρεβάτι σου και περπάτα’’; (στ.9)»
Και βέβαια, καθόλου τυχαίο πως και σήμερα, σταθεροί συνομιλητές σε τέτοιου είδους διλήμματα όπως πάντα οι Φαρισαίοι.
Όπως είπαμε λοιπόν, σε πρώτη ανάγνωση σήμερα, ένας παράλυτος. Αν όμως θελήσουμε να ανασηκώσουμε λίγο το προφανές και να ρίξουμε μια ματιά στις λεπτομέρειες της σημερινής περικοπής, νομίζω πως θα εντοπίσουμε αποκαλυπτικούς συμβολισμούς και θα αντλήσουμε βαθύτατα διδάγματα συμπόνιας και απεγκλωβισμού από τον μασκαρεμένο με ευσέβεια ατομοκεντρισμό μας. Οι φίλοι του σημερινού παραλύτου θα μπορούσαν να μείνουν απερίσπαστοι να απολαύσουν τη διδασκαλία του Χριστού. Προτιμούν όμως να δώσουμε χέρι συμπαράστασης στον παράλυτο αδελφό. Προτιμούν να βρουν την ουσία στο «εμείς» και να κάνουν τον φίλο υγιή, μέλος ισότιμο μιας παρέας που μαζί θα πορευθούν στην καθημερινότητά τους όταν ο Χριστός θα φύγει από την Καπερναούμ .
Βασικό ζητούμενο της ευλογημένης περιόδου της Σαρακοστής δεν είναι απλώς να στερηθούμε την τροφή. Βασικό στόχος είναι αυτό το «εμείς», αυτό το «μαζί». Είναι ζωτική ανάγκη να ανοίξουμε στην καρδιά μας χώρο για τον άλλον. Αποκαθηλώνοντας από τον θρόνο της ψυχής μας τα υλικά αγαθά, που μας κρατούν διαρκώς εγκλωβισμένους στον φαύλο κύκλο, πείνα-αρπαγή-κορεσμός και πάλι πείνα, πλαταίνουμε και δημιουργούμε χώρο για τις ανάγκες και του «άλλου». Οι στερημένοι, όχι μόνον σωματικά αλλά ψυχικά και πνευματικά, «άλλοι» είναι πολλοί και κυκλοφορούν γύρω μας, ζητιανεύοντας λίγο χώρο στην καρδιά μας. Δεν είναι όλοι προνομιούχοι όπως ο σημερινός παραλυτικός της Καπερναούμ, που η παρέα του τον φρόντισε και με την αγάπη και την επιμονή της τον οδήγησε ενώπιον του Ιατρού σωμάτων και ψυχών. Οι περισσότεροι άνθρωποι θυμίζουν τον άλλον εκείνον παραλυτικό, που για 38 χρόνια περίμενε ένα χέρι να τον ρίξει πρώτον στην κολυμβήθρα της Βηθεσδά. Αλήθεια, θυμάστε το παράπονό του;
«Κύριε, άνθρωπον ουκ έχω» (Ιω. 5,7).
Πλήθος γύρω μας οι παραλυτικοί άνθρωποι. Και δεν είναι μόνον η έλλειψη ανθρώπων για να τους δώσουν λίγα ευρώ ή ένα πιάτο φαΐ. Εξίσου τραγική είναι η έλλειψη ανθρώπων για να συγχωρέσουν, να αφουγκραστούν, να γλυκάνουν πληγές, να χαρίσουν συγνώμη. Σε κόσμο που σκέφτεται ακριβώς με τον τρόπο των Φαρισαίων, σε κόσμο που κρίνει μόνον από αυτά που φαίνονται, από την υπακοή σε κανόνες, από τη συμμόρφωση στους νόμους, αδιαφορώντας για τη μοναξιά, την άγνοια, την πείνα για ένα χάδι, την δίψα για ένα χαμόγελο, σήμερα ο Χριστός μας καλεί να μοιάσουμε στους καρδιακούς φίλους, στην ευλογημένη παρέα του παραλυτικού της Καπερναούμ. Μπορεί να μην αναφέρεται στο Ευαγγέλιο, αλλά παίρνω το θάρρος να υποψιαστώ πως, μαζί με την ευεργεσία προς τον κατάκοιτο αυτό άνθρωπο, έδωσε και την ευλογία του σε εκείνους που δεν άφησαν τον φίλο τους μόνο με το πρόβλημά του αλλά δαπάνησαν χρόνο και δυνάμεις, προκειμένου να βρει τη λύτρωση .
Όταν οι εποχές αγριεύουν, όπως έχει αγριέψει η δική μας εποχή, όταν όλα γύρω μοιάζουν απειλητικά και ο καθένας από μας αισθάνεται ότι, την ώρα του μεγάλου πόνου και του μεγάλου προβλήματος, καμιά κρατική δομή ή επίσημη υπηρεσία δεν θα τον προστατέψει, όλο το βάρος της συμπαράστασης και της παρηγοριάς πέφτει στον διπλανό, τον πλησίον, τον σύντροφό, τον φίλο, σε εκείνον που, χωρίς να το σκεφτεί και χωρίς να περιμένει τίποτα σε ανταπόδοση, θα εγκαταλείψει τις μικροδουλειές του και τον μικρόκοσμό του και θα χαρίσει απλόχερα αγάπη και συμπόνια. Σε τέτοιες εποχές σαν τη δική μας, ιδιαίτερα μέσα από τον ρόλο μας, εκείνον του κατηχητή, του δασκάλου ή του γονιού, αναλαμβάνουμε και τον επιπλέον ρόλο να μάθουμε στους νεότερους να ζούνε στο «μαζί», να έχουν τα μάτια ανοιχτά στο πρόβλημα του διπλανού, να είναι έτοιμοι να ανταποκριθούν στην ανάγκη του φίλου, να θεωρούν πως η αγάπη και οι ανθρώπινες σχέσεις είναι πάνω από κάθε βιοπορισμό και κάθε μικρό υπολογισμό.
Το μοναδικό κάτι παραπάνω που έχει η Εκκλησία μας σε σύγκριση με τους τόσους οργανισμούς αλληλεγγύης και εθελοντισμού του κόσμου, είναι πως μπορεί να λειτουργήσει ως ένα εργαστήριο αγάπης, ως μια γέφυρα προς μία θεϊκή καρδιά που ξαναθύμισε στους ανθρώπους να αγαπούν όπως ο Θεός αγάπησε τον κόσμο μέχρι κενώσεως, μέχρι θανάτου, θανάτου δε Σταυρού.
Προπόνηση αγάπης είναι η μεγάλη Σαρακοστή! Ας μην μείνουμε ούτε εκτός αγώνος ούτε εκτός νυμφώνος!
Αμήν!
Πατήστε εδώ για να δείτε σε μορφή pdf το κείμενο και την Ευαγελική & Αποστολική περικοπή
|